انسان ذاتا دارای صفت ارزشمند و پسندیده ی حیا است که به کمک آن مکارم و زیبایی و پاکیزگی را از پلیدی ها و رجس و رذائل تشخیص داده و از زشتی ها اجتناب میکند. این صفت حیاء مسقیما با حفظ پوشش و دوری از برهنگی ارتباط دارد.
بسیاری از ما تصور میكنیم كه حجاب و پوشش فقط مخصوص زنان است و با شنیدن كلمه «حجاب» ذهنمان سریع به چادر منتقل میشود اما اینطور نیست. آقایان هم باید در پوشش خود باید و نبایدهایی را رعایت كنند. در واقعمردان نیز دارای حد و مرزی برای پوشش خود هستند كه برای حفظ حریمهای عفت در جامعه، باید آن را درنظر بگیرند. باید حواسمان باشد كه گره خوردن واژه حجاب با نام زنان، نباید عاملی شود كه از پوشش مردان جامعه غفلت كنیم
چرا حجاب مردان مهم است؟ پوشش مردان که از ابتدای تاریخ بشری ، برخاسته از حیا و عفت و فطرت ، مورد توجه او بوده است نیز از عوامل مهم تامین آرامش فرد ، سلامت فردی و اجتماعی انسان به شمار می رود .
در احكام شرعی دین ما، تكلیف میزان مجاز برهنگی مردان كاملا مشخص شده است؛ بر مرد پوشاندن سر و گردن و صورت و دستها تا جایی كه معمولاً نمیپوشانند لازم نیست. خب پس پوشاندن بقیه نقاط بدن توسط مردان در مقابل دیگران یك تكلیف شرعی است. این موضوع، كلی و تعریفی از حجاب مردانه بهحساب میآید؛ یعنی همانطور كه برای پوشش زنان، دستورالعملهایی در شرع ما مشخص شده است، برای مردان هم حد و مرزی تعیین كردهاند. البته مسلما رعایت حجاب توسط زنان و وظایف آنها در این زمینه مهمتر است. در روایتی از معصومین(ع) هم داریم كه حیا ۱۰ جزء دارد، ۹ جزء آن در زنان است و یك جزء در مردان؛ در واقع زنان هستند كه بار اصلی حیا و عفت را در جامعه به دوش دارند اما این دلیل نمیشود كه موضوع حجاب مردانه و وظایف آقایان در این زمینه نادیده گرفته شود.
قرآن کریم دستور ویژه ای به مردان برای عفاف دارد. قرآن كریم قبل از زنان به مردان امر كرده كه حجابی در مقابل چشمانشان قرار دهند. خداوند در آیه ۳۰ سوره نور میفرمایند: «به مؤمنان بگو چشمهای خود را (از نگاه به نامحرمان) فرو گیرند و عفاف خود را حفظ كنند.» این آیه میگوید كه مردان باید غضّ بصر داشته باشند. بر همین اساس است كه در احكام شرعی، بخشی به نام احكام نگاهكردن وجود دارد كه مفصل است. مثلا آقایان مجاز نیستند حتی به محارم خود- البته به غیراز همسر- نیز با قصد لذت نگاه كنند چه برسد به غیرمحارم و نامحرمان. یا مثلا در مورد نگاه به غیرمحارم حتی اگر بدون قصد لذت باشد تنها به دستها و صورت اشكالی ندارد و به غیراز دستها و صورت نیز حرام است. این موضوع نگاهكردن یكی از مصداقهای مهم عفاف وحجاب مردانه است.
میزان پوشش مردان در مقابل دیگران طبق نظر آیت اله مکارم شیرازی همان گونه که جایز نیست زن بدن خویش را در معرض دید نامحرم قرار دهد، بر مرد نیز رعایت پوشش بدن لازم است، اگر چه مقدار و حد پوشش بدن، در زن و مرد متفاوت است. برای مردان، پوشاندن سر و گردن و مقدارى از پا و مقدارى از دست و آرنج که آشكار بودنش متعارف و معمول است، واجب نیست، هم چنین استفاده از لباس های آستین کوتاه برای مردان اشکالی ندارد. اما نپوشاندن بیش تر از این مقدار از بدن برای مردان در صورتی که مفسده خاصی داشته باشد، جایز نیست. بنابراین در مواردی که پوشیدن پيراهن آستین کوتاه و شلوارک مفسده خاصی نداشته باشد، مانند هنگام دوچرخه سواری در مسابقات و یا جاده های بیرون از شهر و سایر برنامه های ورزشی، اشکالی ندارد. در غیر این موارد اگر مفسده خاصی داشته باشد، جایز نیست..
دقت مردان درمورد پوشش خود
مردان باید درخصوص حجاب بیشتر حواسشان به مصداقها باشد. متأسفانه بخشی از بازار پوشاك كشور در قبضه لباسهای نامتعارف مردانه است كه پوشیدن آنها میتواند باعث ایجاد فساد یا همان نگاه همراه با لذت یا ریبه در زنان محرم یا نامحرم شود. اغلب لباسها و شلوارهای تنگ، شلوارهای جین پاره و چاكچاك، تیشرتهای آستینحلقهای منقش به انواع و اقسام تصاویر نامتعارف و غیراخلاقی، شلوارهایی با فاق خیلی كوتاه یا خیلی بلند، لباسهایی با یقههای بسیار برهنهتر از حد معمول و... نمونههایی از لباسهایی هستند كه مردان باید حواسشان باشد كه مصداق لباسهایی نباشند كه شرع در مورد پوشیدن آنها حكم به احتیاط داده است. حتی این پوششها میتوانند مصداقی از لباس شهرت كه در ادامه مطلب به آن اشاره میكنیم باشند كه پوشیدن آن حرام است.
طلا یك مورد كه مردان باید درخصوص پوشش رعایت كنند استفادهنكردن از انگشتر، گردنبند، ساعت یا هرچیز دیگر از جنس طلا است. بهطور كلی پوشیدن چیزی از جنس طلا برای مردان در هیچ حالی جایز نیست و نماز با آن هم بنا بر احتیاط واجب، باطل است. درضمن پوشیدن لباسهای زنانه توسط مردان هم جایز نیست.
تشبه به غیرمسلمان و پوشیدن لباس شهرت
اما درخصوص حجاب مردانه، ۲موضوع دیگر هم باید درنظر گرفته شود كه البته زنان هم باید در پوشش خود حواسشان به این موارد باشد؛ یكی نپوشیدن لباس مخصوص غیرمسلمانان است و دیگری لباس شهرت. بهطور كلی، پوشیدن كراوات و دیگر لباسهایی كه پوشش و لباس غیرمسلمانان محسوب شده و استفاده از آن منجر به ترویج فرهنگ غربی میشود، جایز نیست. حتی باید درخصوص نشانههای روی لباس هم دقت كرد. مثلا پوشیدن لباسی كه روی آن تبلیغ یك شراب یا شرابخواری باشد طبق حكم شرعی جایز نیست. اما در مورد تعریف لباس شهرت باید گفت لباسی است كه پوشیدن آن برای شخص، بهخاطر رنگ یا كیفیت دوخت یا مندرسبودن آن و علل دیگر مناسب نیست، بهطوری كه اگر آن را در برابر مردم بپوشد توجه آنان را بهخود جلب كرده و انگشتنما میشود. پوشیدن این لباس، هم برای مرد و هم برای زن حرام است.
علی رضایی مسئول اداره فرهنگی دانشجویی دانشکده فنی خوارزمی ومعاون فرهنگی کانون بسیج اساتید ملایر
دیدگاه شما