انتخابات سال 88 به نوعی فرصت بازگشت مجدد اصلاح طلبان به عرصه اول سیاست در جمهوری اسلامی ایران بود.به جز افراد تندرو این جریان که در آن زمان بعد از دولت هفتم و هشتم عزم اروپا و آمریکا کرده بودند و علیه نظام تریبون داشتند بقیه اصلاح طلبان داخل هنوز مقبولیت نسبی داشتند(البته در ظاهر) وبه نوعی در تحلیل ها و جریان شناسی ها جای داشتند. اما اتفاقات بعد از 22 خرداد 88 به نوعی سنگ محک جدی بود برای کسانی که ادعای قانون مداری و پایبندی به اصول نظام داشتند و در حقیقت بعد از آن دوران نگرش ها را نسبت به خود تغییر دادند و کار را تا جایی کشاندند که حتی در روز عاشورا به اعتقادات مردم هم توهین کردند و اگر نبود درایت امام خامنه ای به خصوص در فرمایشات نماز جمعه 29 خرداد و هم چنین حماسه مردمی 9 دی شاید تا به امروز هم کشور در حال خسارت دیدن از قانون گریزی جریان فوق بود.بنابراین اصلاح طلبان که سال 88 تیتر اول اخبار کشور بودند و نقش اول ژانر آشوب را بر عهده داشتند از امتحان سربلند بیرون نیامدند و حتی موافقان مردمی خود را نیز از دست دادند.

روزها گذشت و کارزار انتخابات  یازدهمین دوره ریاست جمهوری در سال 92 فرا رسید.حال اصلاح طلبان که یک بحران عظیم را پشت سر گذاشته بودند و قصد بازگشت دوباره به سطح اول سیاست را داشتند طبیعی بود که با تلفاتی که در سال 88 و بعد از آن داده بودند از نبود یک لیدر در میان خود رنج ببرند و داستان به این سمت رفت که گرچه خودشان کاندیدای جداگانه و احراز صلاحیت شده در بین کاندیداهای ریاست جمهوری داشتند(محمد رضا عارف)اما با فشار جریان گارگزاران که در راس آنها هاشمی رفسنجانی بود مجبور به انصراف شدند تا فرد و جریان مطلوب آقای هاشمی رفسنجانی برنده انتخابات شود.البته عارف هیچ وقت در پیام خود اعلام نکرد که به نفع چه کسی کنار می رود تا حد اقل طرفدارانش تکلیف خودشان را بدانند اما جریان تبلیغی که بعد از انصراف عارف دست به کار شد به خوبی آرای آنان را به صندوق حسن روحانی ریخت و اینگونه شد که باز هم اصلاح طلبان در بازگشت به قدرت سیاسی ناکام ماندند.بعد از انتخابات 92 اصلاح طلبان که خود را علت اصلی پیروزی حسن روحانی می دانستند و حتی دولت یازدهم را به نوعی "رحم اجاره ای" تلقی می کردند شروع به سهم خواهی از دولت کردند.البته جریان کارگزارانی که آنها هم خود را در رای آوردن روحانی پر رنگ می دیدند بی کار نبودند  و خواسته هایی داشتند و سرانجام کابینه دولت اعتدال و فراجناحی فقط دو طیف اصلاحاتی و کارگزارانی به خود گرفت که اکنون هم با دقت در وزرا و کابینه این امر کاملا مشهود است.

اصلاح طلبان قدم اول بازگشت به قدرت را برداشتند و به نوعی در صدد تجهیز خود بر آمدند و انتخابات مجلس دهم سال 94 فرصت جدی دیگر و  محک اساسی آنان در بازگشت به قدرت سیاسی کشور است که باید ببینیم از اتفاقات سال 88 درس خواهند گرفت یا نه؟

با توجه به اینکه بعد از سال 92 وبعد از آنکه جریان اصول گرایی ضربه بدی از عدم اتحاد خورد و حالا می خواهد جبران مافات کند،تقابل این دو یعنی اصولگرایی و اصلاح طلبی در انتخابات مجلس دهم دیدنی خواهد بود.نفوذی که اصلاح طلبان در بدنه دولت  دارند غیر قابل انکار است همچنین  آنها بدنه مردمی خود را نیز بعد از سال 88 کم کمک ترمیم کرده اند بنابراین بدیهی است که نقششان در انتخابات امسال غیر قابل چشم پوشی باشد.حال بپردازیم به رویکردی که اصلاح طلبان این روزها در پیش گرفته اند و اگر ذره ای شم سیاسی  داشته باشیم مانند مهره های شطرنج حرکت های بعدی آنان کاملا قابل پیش بینی است.

هم زمانی انتخابات مجلس دهم با انتخابات مجلس خبرگان رهبری در سال 94 باعث شد که اصلاح طلبان در عرصه خبرگان هم بی کار نباشند و تا به امروز که ثبت نام ها انجام شده افراد زیادی از این جریان برای خبرگان هم ثبت نام کنند.بگذریم از اینکه اصرار برای آمدن سید حسن خمینی توسط هاشمی رفسنجانی به شکل های مختلف(مانند علامه خطاب قرار دادن ایشان!) خود قصه و تحلیل جداگانه دارد و جالب اینکه  اصلاح طلبانی که حضرت امام خمینی(ره) را به درون موزه فرستاده بوند و در سال 88 عکس ایشان را پاره می کردند امروز دم از "خط امام" و "یارگار امام" و "خمینی آمد"  می زنند.

تا اینجا به نظر می رسد اصلاح طلبان سنگ بزرگی برای زدن انتخاب کرده اند.حضور موثر هم در خبرگان هم در مجلس شورای اسلامی کار سختی است مخصوصا برای آنها که بعد از 6 سال می خواهند مورد نظر مردم قرار بگیرند

پرده اول:رجز خوانی؛

از روزهای قبل از شروع ثبت نام خبرگان و مجلس شورای اسلامی با نگاهی گذرا به سایت ها و کنالهای خبری اصلاح طلبان این نکته مشهود است  که شدیدا در حال یک رجز خوانی برای رقبا هستند و ادعا می کنند حداکثر کرسی های مجلس برای آنان است و می گویند که طبق نظر سنجی ها 80 درصد اصلاح طلبان پیروزند و حسابی تنور تبلیغات را گرم کرده اند.البته با پشت گرمی که در دولت دارند راه را برای فعالیت های خود هموار می بینند و مدام از اسم های مختلف حرف می زنند و محمد رضا عارف که رئیس شورای سیاست گذاری انتخاباتی اصلاح طلبان است خبر از یک لیست قوی و جامع و امیدوار کننده می دهد و مجلس آینده را با جریان اصلاح طلبی و اعتدال تعریف می کنند.

پرده دوم:مظلوم نمایی؛

کاملا مشخص است که همه نامزدهای اصلاح طلبان نمی توانند از فیلتر قانونی شورای نگهبان عبور کنند.در بین ثبت نام کنندگان در مجلس خبرگان و مجلس شورای اسلامی اسامی افرادی به چشم می خورد که حضور موثر در فتنه 88 داشتند و نمی توان به راحتی از کنارشان گذشت.جدا از اینکه چه کسانی رد یا تایید صلاحیت می شوند اصلاح طلبان از چندی قبل پروژه تخریب شورای نگهبان را استارت زده اند تا از این را با تحت فشار قرار دادن شورای نگهبان از تلفات خود کم کنند.بالاخره نتایج احراز صلاحیت ها اعلام خواهد شد و پروژه دیگری که اصلاح طلبان در دست اقدام دارند مظلوم نمایی است.به این شکل که ما می خواستیم حضور موثر داشته باشیم،ما میخواستیم به مردم خدمت کنیم اما شورای نگهبان مانع می شود و فلانی و فلانی اسطوره ما بودند و....این پروژه گام دیگر اصلاح طلبان برای جلب نظر بیشتر مردم برای کاندیداهای تایید صلاحیت شده خود است.

پرده سوم:انتخابات 7 اسفند؛

در حال حاضر با توجه چینش سیاسی کشور بسیار سخت بتوان در مورد آینده صحبت کرد.قابل پیش بینی نیست که قاطبه مجلس دهم را چه جریانی بدست خواهد گرفت اما در مورد اصلاح طلبان که محور این یادداشت هم بودند می توان گفت که امیدواریم از تجربه سال 88 خود عبرت بگیرند،تمکین به قانون و آرای مردم را در خود نهادینه کنند تا دوباره کشور آبستن حوادث نشود.آینده این مجلس  بسیار در انتخابات ریاست جمهوری سال 96 موثر خواهد بود. همه باید با چشمانی باز و شناخت کامل به افراد آنان را انتخاب کنیم تا اولا افرادی شایسته به مجلس راه پیدا کنند و ثانیا کسانی باشند که در راه آرمان های انقلاب گام بردارند و موجب ضرر و زیان نشوند ان شاالله...

رضا فراهانی