یکی از این آثار، سرای دلگشاست. این سرای تاریخی که تهرانی ها، آن را با نام «سرای وزیر نظام» می‌شناختند، دست کم 130 سال پیش در ضلع جنوبی خیابان 15 خرداد روبه‌روی میدان ارک ساخته شد و با توجه به قدمتش، سال 1356 در فهرست آثار ملی به ثبت رسید. از حدود سال 88، مالک بنا با هدف ساخت‌وساز، درخواست تخریب سرای دلگشا را مطرح کرد. پس از مخالفت سازمان میراث فرهنگی و شهرداری منطقه‌ 12 تهران، مالک به دیوان عدالت اداری شکایت کرد و دیوان نیز به خروج اثر از فهرست آثار ملی رأی داد. به‌دنبال آن، کار تخریب این سرا از آذرماه سال 89 آغاز شد و هر چندماه، مالک اقدام به تخریب بخش‌های بیشتری از بنا می‌کرد، تا سرانجام در سال 90 این بنای قاجاری کاملا تخریب شد.

مالک اصلی سرای دلگشا کیست؟

در شرکت بازرگانی دلگشا، به شماره ثبت 271609 علی ترامشلو به عنوان یکی از مالکان اصلی این شرکت، معرفی می شود. این فرد در نامه ای به اسفندیار رحیم مشایی، رئیس وقت سازمان میراث فرهنگی از او می خواهد که دستور ادامه ساخت و ساز در سرای دلگشا را صادر کند.

این در حالی است که علی ترامشلو و فرزند او "محمد"، یکی از شرکای اصلی «حمیدرضا هاشم نیا» سهامدار اصلی و مالک شرکت سامسونگ در ایران شمرده می شوند. به گونه ای که دفتر یکی از شرکت های اصلی ترامشلو به نام  "بازرگانی دلگشا" که اتفاقا مجری تخریب سرای دلگشا بود، با دفتر گروه صعنتی سامسونگ حتی در اسناد ثبتی نیز یکی است. یعنی در واقع، سرمایه گذار اصلی برای ساخت و ساز تجاری و بلندمرتبه سازی در عرصه میراث فرهنگی تهران، کسی جز مالک و سهامدار اصلی سامسونگ یعنی حمیدرضا هاشم نیا نیست. آگهی تغییرات شرکت بازرگانی دلگشا، در روزنامه رسمی شماره 19517 تهران، مورخ 14/12/90  حتی محل رسمی شرکت بازرگانی دلگشا را نیز مکان رسمی دفتر شرکت سامسونگ در تهران معرفی می کند، یعنی بزرگراه آفریقا، بالاتر از چهارراه جهان کودک، خیابان پدیدار، پلاک 44 طبقه 5.

این در حالی است که در بین صاحبان و سهامداران اصلی یکی از اصلی ترین شرکتهایی که کمر به تخریب آثار باستانی تهران زده، شرکت "توسعه ساختمانی سارینا" است که باز هم نام علی ترامشلو و حمیدرضا هاشم نیا، در کنار همدیگر دیده می شود.یعنی مالکان اصلی شرکت سامسونگ!

جالب اینجاست این شرکت حدود 6 ماه پیش آخرین تغییرات خود را پشت سر گذاشت و علی ترامشلو برای رسیدن به امور سایر شرکتهای مشترک خود و هاشم نیا، به عنوان عضو هیات مدیره دیگر شرکتها، تغییر مکان داد و صندلی خود را به پسرش سپرد.

رفت و آمد مسولان هم اثری نداشت

نکته اینجاست که تخریب سرای دلگشا، نه تنها در خفا بلکه درست زمانی صورت گرفت که مسئولان بسیاری با بازدید از این سرا، به نامه نگاری های بسیار پرداخته و نسبت به ساخت و ساز و ارتفاع بیش از حد آن اعتراضاتی داشتند. از جمله این مسئولان، احمد مسجدجامعی رئیس شورای شهر بود. وی در بازدید اردیبهشت ماه خود از این مجتمع تجاری، به همراه معاون میراث فرهنگی سازمان و نمایندگان شهرداری تاکید کرد: در حال حاضر شهرداری و سازمان میراث فرهنگی خواستار کم شدن ارتفاع این ساخت و ساز در بافت تاریخی و حریم کاخ گلستان هستند. امیدواریم که این خواست جمعی به نتیجه برسد. وی تاکید کرد:" در گذشته یک خطایی‌هایی از سوی سازمان میراث فرهنگی، قوه قضایی و شهرداری انجام شده، ما امروز آن را کنار می‌گذاریم و برای همین به بازدید از این ساخت و ساز آمده‌ایم که موانع بر سر راه جهانی ماندن کاخ گلستان را از سر راه برداریم."

با این حال، نه تنها سرای دلگشا نجات نیافت، بلکه به طور کامل تخریب شد.

اما آنچه این روزها، بسیار اهمیت یافته، حضور سرمایه گذاران و تاجرانی است که با هدف سرمایه گذاری و کسب منافع بسیار، حتی آثار باستانی را نادیده گرفته و با هجوم بردن بر این آثار، موجب تخریب کامل آن می شوند. به نظر می رسد قدرت و نفوذ این سرمایه گذاران تابه جایی است که با وجود ماموران شهرداری و توجه و پیگیری رئیس شورای شهر و حتی مسئولان میراث فرهنگی تاکنون نه تنها نتیجه ای حاصل نشده است، بلکه به نتایجی چون خارج شدن سرای دلگشا از فهرست آثار ملی نیز ختم شده است.

این در حالی است که در سال های گذشته، با حمایت سازمان میراث فرهنگی، صندوق احیا و حفظ آثار تاریخی تاسیس شد که هدف  از آن، تغییر کاربری برخی از آثار تاریخی و استفاده آن در جهت جذب گردشگران بود. این امر موجب شد که بسیاری از آثار باستانی با مجوزهای رسمی از سوی سازمان میراث فرهنگی تغییر کاربری داده و برای اهداف دیگر در اختیار  سرمایه گذاران قرار داده شدند.

حال باید دید تاسیس شرکت هایی چون شرکت بازرگانی سرای دلگشا که مالکان اصلی  آن  دقیقا صاحبان اصلی شرکت سامسونگ ـ که در حال حاضر با فروش محصولات خانگی و الکترونیکی خود در ایران توانسته سود زیادی به جیب بزند ـ بوده  و این امربه نظر می رسد که نشات گرفته از همان رویکرد اقتصادی است که زمانی از سوی برخی از مدیران سازمان میراث فرهنگی اتخاذ شده بود.

سوال اینجاست که به راستی چه کسانی مشوق و حامیان اصلی ورود شرکت های تجاری به بخش سرمایه گذاری در حوزه هایی چون آثار باستانی بوده اند؟ آیا منافع اقتصادی این افراد آن قدر زیاد بوده که حاضر شده اند به راحتی از آثار تاریخی و ملی کشور خویش در برابر بیگانگان گذشته کرده و از آن به راحتی بگذرند؟!

انتهای پیام/