به گزارش پایگاه خبری ملایری‌ها، شهرستان ملاير در جنوب استان همدان واقع شده و يكي از كانون هاي  سكونت اقوام  ايراني در دوره هاي پيش ازتاريخ تا عصر  حاضر بوده  و گواه اين امر تپه ها ومحوطه هاي تاريخي بيشماري است كه در سطح شهرستان پراكنده اند.تعدادي از اين تپه ها آثاري  از هزاره هاي  ششم- پنجم- چهارم- هـ . ق را در خود مدفون داشته وچنانچه كاوش هاي باستانشناسي در اين تپه ها صورت گيرد هر كدام خود  مي تواند نوشيجان ديگري را در اين خطه احيا كند.

شهرستان ملاي داراي بيش از دويست تپه- محوطه و بناي تاريخي كه در جاي جاي شهرستان پراكنده اند. از اين  آثار تعداد 200 تپه  و بنا در فهرست  آثار ملي  كشور به ثبت  رسيده  و مابقي  تحت  حفاظت مي باشند .

ارگ تاريخي نوشيجان

تپه باستاني نوشيجان در سال  1346 در فهرست آثار ملي كشور به ثبت رسيد. اين اثر در سال 1967 تا 1978 از سوي  موسسه ايرانشناسي بريتانيا و توسط ديويد  استروناخ طي 6  فصل  مورد كاوش هاي  باستان شناسي قرار گرفت .  دستاورد  فعاليت هاي اين  هئيت  شناسائي  سه  دوره  معماري  باستاني متعلق  به  مادها، هخامنشيان و اشكانيان است  كه مهمترين و اساسي ترين  لايه باستاني مربوط به سكونت اقوم ماد در اين تپه در نيمه  دوم قرن هشتم تا نيمه اول قرن ششم  ق.م  منسوب مي باشد. آثار دو دوره ديگر در لايه هاي سطحي تر قرار داشته است كه پس از انجام مطا لعات علمي برداشته شده است.

آثار معماري مادي مكشوفه از نوشيجان عبارتند از:

1. بناي قديمي جبهه غربي موسوم به اولين آتشكده

2.تالار ستوندار (آپادانا)

3.معبد مركزي يا دومين آتشگاه

4. اطاق ها و انبار ها

5.تونل

6.حصار و دژ

مطالعه ويژگيهاي خاص معماري اين مجموعه كه در نوع خود معرف نخستين نمونه هاي الگوهاي معماري كشور در فلات ايران مي باشد از جمله كاربرد طاق هاي هلالي وپوشش سقف به صورت گهواره- اي-  كاربرد مقرنس در تزئين بنا(طاقچه هاي كاذب آتشگاه دوم) ونيز يكي از نمونه هاي نخستين تالار هاي ستون داردر تاريخ معماري ايران وهمچنين مطالعه اشيا مكشوفه از اين اثر باستاني مشتمل بر انواع ظروف سفالي و نيز مجموعه اشيا نقره اي اعم از حلقه ها و زيورآلات و قطعات متفاوت  نقرهاي كه به ظن محققين معرف اولين اشكال  سكه مي باشد راه گشاي دانشمندان در شناخت بيشتر از فرهنگ معماري  و هنر اوايل دوران تاريخي  بوده است. اين مجموعه باستاني  در كنار آثار  مكشوفه از باباجان لرستان  وحسنلوي آذر- بايجان بعنوان پيش در آمد ومرجع مطالعات تمدن ايراني مطرح مي باشد.

به منظور حفاظت فيزيكي آثار معماري  مكشوفه از ارگ نوشيجان كه از خشت خام مي باشد هئيت كاوشگر پس از انجام عمليات پژوهش ميداني اقدام  به احداث سولخه اي بر روي آن نمود وبخش هاي عمده اي ازآثار را تحت پوشش قرار دادهمچنين جهت مقابله با روند تخريب آثار باستاني ارگ نوشيجان اداره كل ميراث فرهنگي استان همدان  عملياتي مشتمل بر استحكام  بخشي سطوح پوشش سوله ومرمت شيرواني - انجام كاهگل بر روي ديوارها -  مرمت و باز سازي قسمت هاي فرو ريخته  ابنيه و تعويض خشتهاي فرسوده اقدام نموده است.

نمای بیرونی ارگ تاریخی نوشیجان

معبد چلیپا « نوشیجان ملایر »

انتهای پیام/گ