به نقل از ائل پرس،  دست یافتن به جایگاه اول علمی در منطقه یکی از مهمترین مطالبات نظام برنامه ریزی بلندمدت کشورمان از مسئولان اجرایی در سالهای اخیر است. مسئله ای که نقشی مهم در اقتدار سیاسی، اقتصاد ملی و حتی فرهنگ کشورمان دارد.

در روزهای اخیر انتشار نامه ۴۲۰۰ استاد دانشگاه خطاب به رئیس جمهور در مورد توقف روند پیشرفت علمی کشور و طرح موضوع افت علمی به یکی از مهمترین عناوین خبری تبدیل شد.

روایت رئیس جهاد دانشگاهی از موانع پیشرفت علمی کشور / حمایت کافی از پژوهش های فناورانه وجود ندارد

به همین بهانه بررسی وضعیت علمی کشور و موانع و مشکلات موجود بر سر راه رسیدن به جایگاه نخست علمی منطقه و استفاده از ظرفیت علمی برای به حرکت درآوردن چرخهای اقتصادی کشور را دستمایه گفتگو با حمیدرضا طیبی، رئیس جهاد دانشگاهی قرار داده ایم.

طیبی با تفکیک شاخص های وضعیت علمی کشور به دو بخش مقالات چاپ شده و حوزه نظری و تحقیقات جهت دار و فناورانه می گوید:"وضعیت علمی کشور از لحاظ شاخص مقاله بد نیست ولی متاسفانه از کارهای تحقیقاتی جهت دار و فناورانه به دلیل نبود بازار داخلی حمایت نمی شود."

وی معتقد است: "برخی از تولیدات علمی صرفا به خاطر افزایش دوره های کارشناسی ارشد و دکترا است که این اقدام هم بسیار ارزشمند است اما در کنار آن باید به فعالیت های فناورانه علمی نیز توجه شود."

پژوهشکده رویان و تجربه موفق اعتماد به دانشگاهیان برای رفع مشکلات کشور با کار علمی

رئیس جهاد دانشگاهی کشورمان پیوسته نبودن کارهای تحقیقاتی را یکی از مهمترین مشکلات این حوزه می داند و می گوید: "باید فعالیت هایی را با هدف گیری حل مشکلات جامعه و تولید فناوری های مورد نیاز کشور در دست اجرا قرار دهیم." وی موفقیت های کسب شده در پژوهشکده رویان را نمونه ای از فعالیت های پژوهشی جهت دار و تولید فناوری برمی شمرد.

طیبی با ابراز تاسف از مشکلات موجود در چرخه فعالیت های تحقیقاتی فناورانه برای تامین نیازهای کشور؛  مشکل اصلی در روند پیشرفت علمی کشورمان را در مرحله تولید علم به فناوری اعلام می کند.

اقتصاد نفتی و واردات دو مانع بزرگ در مسیر تبدیل علم به ثروت

وی عامل مشکلات موجود در جهت تبدیل شدن تحقیقات و پژوهش های علمی به فناوری را شکل نگرفتن حمایت جدی از مصرف محصولات تولید داخل می خواند. "وقتی که اعتقاد به فروش محصولات نفتی باشد و به تولید داخل توجهی نشود به طور اتوماتیک توجه به تولید علم و فناوری افول می کند و رفته رفته از بین می رود." این عبارت صریحی است که رئیس جهاد دانشگاهی کشور در مورد دلایل توقف روند پیشرفت علمی کشور بیان می کند.

وی در پاسخ به سوال خبرنگار ائل در مورد راه های برون رفت از وضعیت موجود و رفع موانع می گوید: "برای تولید فناوری های پیشرفته داخلی باید کارهای تحقیقاتی پیشرفته در داخل کشور و دانشگاه های داخلی انجام گیرد تا در نهایت به فناوری پیشرفته در داخل دست پیدا کنیم."

وی تاکید خاصی بر حمایت از تولیدات دانش بنیان داخلی دارد و می گوید: "اگر می خواهیم توسعه فناوری در کشور را شاهد باشیم ضرورتا باید ایجاد بازار کنیم تا محققان و صنعتگران بتوانند تولید کنند."

به نظر می رسد مشکلات ناشی از علاقه بدنه مدیریتی کشور به واردات به جای حمایت از تولید داخلی در حوزه فناوری هم عمیق است. به حدی که طیبی یکی از عوامل اصلی توقف چرخه تبدیل علم به محصول قابل ارائه بازار در کشور را عدم حمایت از تولیدات فناورانه داخلی و استفاده از راه میان بر واردات می خواند. " تا زمانی که پول ما در خارج از کشور هست و به بهانه این هر چه نیاز هست را از خارج از کشور تامین می کنند و به خاطر منافعی که خریدهای خارجی دارند به تولید داخل روی نمی آورند؛ انگیزه ای در یک محقق و صنعتگر و سرمایه گذار به وجود نمی آید که زحمت بکشد و فناوری تولید کند چرا که تضمینی برای استفاده از آن در کشور وجود ندارد."

طیبی چرخه رسیدن از علم به فناوری و محصول را نیازمند تحول دانسته و عنوان می کند: "باید برای محصولات با کیفیت داخلی بازار ایجاد بکنیم" وی تضمین کیفیت محصول تولید داخل را مشوقی مهم برای روی آوردن صنعتگران به دانشگاه ها و مراکز علمی کشور برای رفع مشکلات و تولید محصولات کیفی و دارای ارزش افزوده بیشتر عنوان می کند.

رئیس جهاد دانشگاهی از تبدیل شدن چرخه تولید علم در کشور به حالت تعریف پروژه های دارای کارفرمای دولتی یا خصوصی در نتیجه ایجاد این تحول یاد کرده و می افزاید:" اگر یک محصول با فناوری جدید و حاصل تحقیقات دانشگاهی باشد تضمین خرید برای آن کالا وجود دارد."

انتظارات جامعه علمی کشور از دولت تدبیر و امید

وی در پاسخ به سوالی در مورد نقش دولت در ایجاد این تحول و رفع موانع و مشکلات موجود در عرصه پیشرفت علمی کشور و تبدیل دانش به فناوری می گوید: "از دولت تدبیر وامید انتظار داریم؛ ساختاری را فراهم کنند تا جامعه علمی کشور توانایی های خود در حوزه فناوری را بروز داده و بتوانند پروژه های خود را تا مرحله تبدیل شدن به محصول نهایی تعقیب کنند. بدین ترتیب محصولات فناورانه تولید داخل توانایی رقابت با مشابه های خارجی را خواهند داشت."

طیبی با رد این ادعا که در سال اخیر افت علمی در کشور اتفاق افتاده است، اظهار می دارد: "افت علمی در عرض یک سال و دو سال انجام نمی گیرد اتفاقا در سالهای گذشته همه نیازهای کشور را از خارج از کشور تهیه کردیم و علاقه به کار علمی و فناورانه کم شد. "

تاکید بر فعالیت های علمی با کیفیت و هدفمند موضوعی است که رئیس جهاد دانشگاهی بر آن تاکید کرده و اظهار می دارد: "آن چیزی که در حال حاضر مهم است انجام کارهای علمی کیفی است و این زمانی حاصل می شود که برای کار باکیفیت علمی در کشور، بازار داخلی وجود داشته باشد."

انتهای پیام/ن